İsraf, ihtiyaçtan fazlasını bilinçsizce tüketmek anlamına gelir. Modern çağda israf, sadece bireylerin değil tüm insanlığın ortak problemi hâline gelmiştir. En büyük kayıplarımız ise çoğu zaman farkına bile varmadığımız alanlarda gerçekleşiyor: Zaman, gıda, enerji ve en önemlisi su.
Bugün israf sadece bireysel ahlaki bir zafiyet değil, aynı zamanda küresel bir krizdir. İklim değişikliği, doğal kaynakların tükenmesi ve çevresel felaketlerin temelinde israf alışkanlıklarımız yer almaktadır.
İçilebilir su kaynakları dünyada hızla azalıyor. Birleşmiş Milletler verilerine göre dünyadaki suyun sadece %2.5’i tatlı su ve bunun büyük kısmı buzullarda. Kalan içilebilir suya olan ihtiyaç ise her geçen gün artıyor.
İklim değişikliği, sıcaklık artışları, kuraklık ve düzensiz yağışlar, su kaynaklarının azalmasına neden oluyor. Bu noktada su israfı, sadece ekonomik değil, varoluşsal bir tehdide dönüşmüş durumda.
Su İsrafına Yol Açan Yaygın Davranışlar:
Diş fırçalarken musluğu açık bırakmak
Gereğinden fazla uzun duş almak
Bahçeleri en sıcak saatlerde sulamak
Bozuk musluklardan sızan suyu önemsememek
Abdest alırken suyu fazla kullanmak
???? Düşünün: Günde 5 dakika boyunca açık bırakılan bir musluk yılda 6 ton su kaybına yol açabilir.
Zaman İsrafı:
Verimsiz geçirilen saatler, insanın hem kişisel gelişimini hem de toplumsal katkısını sekteye uğratır. Her boş geçen zaman, aslında potansiyelin yok olması demektir.
Gıda İsrafı:
Her yıl dünya genelinde 1.3 milyar ton gıda çöpe atılıyor. Bu, yaklaşık 1 milyar aç insanın doyabileceği bir miktar. İhtiyacımızdan fazlasını almak, tabağımızdakini bitirmemek ve tarihi geçmiş ürünleri çöpe atmak en sık yapılan hatalardandır.
Enerji İsrafı:
Boşa yanan lambalar, açık kalan bilgisayarlar, gereksizce kullanılan klimalar yalnızca faturaları değil, doğayı da yorar. Karbon salınımını artırarak iklim değişikliğini hızlandırır.
İslam dini, israfı şiddetle kınar ve ölçülü bir yaşamı öğütler. Kur’an Kerim ve Hadislerde israf, hem ahlaki bir zafiyet hem de toplumsal bir vebal olarak ele alınır.
Kur’an-ı Kerim’den Ayetler:
“Ey Âdemoğulları! Her mescide gidişinizde güzel elbiselerinizi giyin, yiyin, için fakat israf etmeyin. Çünkü Allah israf edenleri sevmez.”
(A’râf Suresi, 31. Ayet)
“Şüphesiz savurganlar şeytanların kardeşleridir. Şeytan ise Rabbine karşı çok nankördür.”
(İsrâ Suresi, 27. Ayet)
“Allah'ın size verdiği rızıklarla helal ve temiz olarak yiyin ve yeryüzünde bozgunculuk yaparak israf etmeyin.”
(Bakara Suresi, 60. Ayet)
Peygamber Efendimiz’in (s.a.v.) Hadislerinden:
“Biriniz abdest alırken nehir kenarında bile olsa suyu israf etmesin.”
(İbn Mâce, Tahâre, 48)
“İhtiyacından fazla yiyen israf etmiştir.”
(Taberânî, el-Mu’cemü’l-Kebîr)
“İsraf eden, yoksulluğa mahkûm olur.”
(Beyhakî, Şuabü’l-İman)
“Mümin kanaatkârdır. İsraf eden kişi ise şeytanın dostudur.”
(Deylemî)
Su tasarrufu cihazları (perlatör, fotoselli musluklar) kullanın
Diş fırçalarken ve abdest alırken musluğu kapatın
Sulama işlerini sabah veya akşam saatlerinde yapın
Gıda alışverişinizi listeyle ve ihtiyaç kadar yapın
Fazla yemekleri paylaşın ya da değerlendirerek israfı önleyin
Gereksiz teknolojik tüketimden uzak durun
Gününüzü planlayarak zaman israfını önleyin
Enerji tasarrufu için LED ampuller, zamanlayıcılar ve sensörlü lambalar kullanın
İsraf, sadece kişisel bir sorumluluk değil; ahlaki, toplumsal ve küresel bir sorumluluktur. Gelecek nesillere yaşanabilir bir dünya bırakmak istiyorsak, her birey önce kendi hayatında tasarruf bilinci geliştirmelidir. Her damla suyu, her lokmayı, her saniyeyi değerli bilerek yaşamak; sadece erdemli değil, aynı zamanda kurtarıcı bir tercihtir.
“Kul, kıyamet günü şu dört şeyden sorguya çekilmedikçe Rabbinin huzurundan ayrılamaz: Ömrünü nerede tükettiğinden, gençliğini nerede harcadığından, malını nereden kazanıp nereye harcadığından ve ilmiyle ne yaptığımdan.”
(Tirmizî, Kıyamet, 1)